Мойынқұм ауданында қылмыс деңгейін төмендету шаралары: профилактика мен әлеуметтік мәселелерге назар аудару

Қоғамның тұрақтылығы мен тұрғындардың қауіпсіздігі – кез келген өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуының басты алғышарты. Әсіресе ауылдық аймақтарда құқық бұзушылықтың алдын алу мәселесі аса өзекті, өйткені мұндай жерлерде құқық қорғау органдарының мүмкіндіктері шектеулі болып келеді, ал әлеуметтік мәселелер қылмыстың өсуіне тікелей ықпал етеді.

Осы тұрғыда Мойынқұм ауданының қазіргі жағдайына ерекше назар аудару қажет. Жыл басынан бері мұнда қылмыс көрсеткіштері айтарлықтай артқаны байқалды. Статистика көңіл көншітпейді: жалпы қылмыстың 29%-ға, ауыр қылмыстардың 155,6%-ға, ұрлықтың 33,3%-ға, жол-көлік оқиғаларының 50%-ға және қоғамдық орындардағы қылмыстардың 125%-ға өсуі тіркелді. Интернет алаяқтығы да екі есе көбейген.

Бұл көрсеткіштер тек цифр емес. Олар аудан тұрғындарының күнделікті өмірінің қауіпсіздігіне төнген қатерді көрсетеді. Демек, жағдайды өзгерту үшін мемлекеттік органдар, құқық қорғау құрылымдары және жергілікті қоғамдастықтар бірлесіп әрекет етуі тиіс.

Қылмыстың өсу себептері

Мемлекеттік органдардың арнайы комиссиясы жүргізген тексеру нәтижесінде қылмыстың өсуіне бірнеше негізгі себеп анықталды. Ең бастысы – профилактикалық жұмыстың жеткіліксіздігі.

Адамдар көп шоғырланатын жерлерде ішкі істер органдарының техникалық мүмкіндіктері төмен деңгейде қалуда. Полиция қызметкерлерінің жетіспеушілігі де айқын сезілуде. Бұл жағдай қоғамдық орындардағы тәртіпті бақылауды әлсіретіп, құқық бұзушыларға қолайлы жағдай туғызған.

Сонымен қатар, әлеуметтік және инфрақұрылымдық мәселелер де қылмыстың өсуіне ықпал етуде. Жұмыссыздық, жастардың бос уақытын тиімді өткізетін орталықтардың болмауы, мәдени-спорттық инфрақұрылымның әлсіздігі – бәрі бірігіп қылмыстық ахуалды ушықтырды.

Ауылдардағы ахуал

Мәселен, Мойынқұм және Құшаман ауылдарында профилактикалық шаралардың сирегені байқалған. Ауыл әкімдеріне және учаскелік инспекторларға жұмыс жиелілігін арттыру тапсырылды. Бұл жерде басты назар – ауыл тұрғындарымен күнделікті байланыс орнату, тұрғындардың сенімін арттыру, проблемаларын дер кезінде анықтап, шешуге ықпал ету.

Жоспарланған шаралар

Қылмыс деңгейін төмендету үшін нақты қадамдар жасалуда. Жергілікті атқарушы органдар мен полицияға:

• жеке құрамның санын көбейту;
• учаскелік инспекторлардың жұмысын күшейту;
• ауылдық елді мекендерде профилактикалық шараларды жандандыру;
• қоғамдық орындарда бейнебақылау камераларының санын арттыру ұсынылды.

Бұл шаралар полицияның жұмысының тиімділігін арттырып қана қоймай, құқық бұзушылықтың алдын алуда маңызды рөл атқарады.

Әлеуметтік факторлар

Аудандық статистикаға сәйкес, қылмыстық құқық бұзушылық жасаған 49 адамның 42-сі (85,7%) тұрақты жұмысы жоқ адамдар болған. Бұл – аса маңызды көрсеткіш. Демек, қылмыспен күресте тек құқық қорғау тетіктерін пайдалану жеткіліксіз. Әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешу қажет.

Жергілікті билікке аудандағы ірі кәсіпорындармен өзара ынтымақтастықты күшейтіп, жұмыссыз азаматтарды еңбекке тарту үшін меморандумдар жасау ұсынылды. Бұл бір жағынан тұрғындардың әлеуметтік жағдайын жақсартып, екінші жағынан қылмыстың алдын алуға ықпал етеді.

Қоғамдық қолдау мен тәрбие

Қылмысқа қарсы күрестің тағы бір маңызды бағыты – жастармен жұмыс. Жастардың бос уақытын тиімді өткізуі үшін спорт алаңдары, мәдени орталықтар, үйірмелер қажет. Сондай-ақ мектептерде құқықтық тәрбие беру жұмыстары жүйелі түрде жүргізілуі тиіс.

Қоғамдық ұйымдар мен жергілікті белсенділер де бұл іске араласуы керек. Аудан тұрғындары арасынан «қоғамдық тәртіп сақшылары» құрылып, полицияға көмек көрсету тәжірибесін енгізуге болады. Мұндай тәсіл азаматтық жауапкершілікті күшейтеді.

Қорытынды

Мойынқұм ауданындағы қылмыс деңгейінің көтерілуі – бұл кездейсоқ құбылыс емес. Бұл – бірқатар жүйелі мәселелердің, ең алдымен әлеуметтік-экономикалық жағдайдың күрделілігінің және профилактикалық жұмыстың әлсіздігінің салдары.

Алайда қабылданған шаралар жағдайды түзетуге мүмкіндік береді. Арнайы комиссия ұсынып отырған кешенді жоспар құқық қорғау органдарының жұмысын күшейтіп қана қоймай, әлеуметтік мәселелерді шешуге де бағытталған.

Жалпы алғанда, қылмысты азайту үшін үш негізгі бағытты қатар дамыту қажет:

1. Құқық қорғау шаралары – полицияның материалдық-техникалық базасын күшейту, бейнебақылауды кеңейту, учаскелік инспекторлардың жұмысын жақсарту.
2. Әлеуметтік шаралар – жұмыссыздықты азайту, тұрғындарды еңбекке тарту, әлеуметтік осал топтарға көмек көрсету.
3. Тәрбиелік шаралар – жастармен жұмыс, құқықтық білім беру, мәдени және спорттық инфрақұрылымды дамыту.

Мойынқұм ауданы үшін қабылданған кешенді жоспар тек қылмысты азайтуға ғана емес, жалпы қоғамдағы тұрақтылықты қамтамасыз етуге де қызмет етеді. Бұл бағытта мемлекеттік органдардың, құқық қорғау құрылымдарының және жергілікті қоғамның бірлескен жұмысы шешуші рөл ойнайды.

Уақытылы әрі жүйелі атқарылған шаралардың нәтижесінде аудан тұрғындары өздерін қауіпсіз сезініп, болашаққа сеніммен қарайтын болады. Бұл – тек құқықтық емес, әлеуметтік әділеттілік пен қоғамдық тұрақтылыққа жасалған нақты қадам.

Қорытынды

Мойынқұм ауданындағы қылмыстық ахуалдың күрделенуі – тек құқық қорғау саласының ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ мәселесі екені анықталды. Бұл жерде мәселенің түбірі тек полиция қызметінің әлсіздігімен немесе техникалық құралдардың жеткіліксіздігімен шектелмейді. Қылмыс деңгейінің көтерілуі – әлеуметтік, экономикалық және тәрбиелік факторлардың тоғысуынан пайда болған құбылыс. Сондықтан жағдайды түбегейлі өзгерту үшін жүйелі әрі кешенді тәсіл қажет.

Біріншіден, құқық қорғау саласының әлеуетін күшейту – кезек күттірмес міндет. Полиция қызметкерлерінің жеткіліксіздігі, техникалық құралдардың тапшылығы, бейнебақылау жүйелерінің аздығы – қылмыскерлерге еркіндік беріп отырған басты себептердің бірі. Бұл бағытта аудандық билік пен құқық қорғау органдары нақты жоспар қабылдап, қосымша инспекторлар бөлуді, бейнебақылау камераларын орнатуды, полицияның материалдық-техникалық базасын жетілдіруді қолға алды. Егер бұл шаралар жүйелі түрде орындалса, қоғамдық тәртіптің нығаюына нақты ықпал ететіні сөзсіз.

Екіншіден, қылмыстың әлеуметтік астарына назар аудару қажет. Статистика көрсеткендей, құқық бұзушылық жасағандардың 85 пайыздан астамы тұрақты жұмысы жоқ адамдар. Бұл жайт қылмыстың түпкі себептерінің бірі – жұмыссыздық екенін анық дәлелдейді. Демек, қылмыспен күрестің маңызды бөлігі – жаңа жұмыс орындарын ашу, жергілікті кәсіпорындар мен жұмыс берушілерді белсенді тартып, халықты еңбекке орналастыру. Осыған байланысты аудандық билік пен ірі кәсіпорындар арасында меморандумдар жасалып, жұмыссыздарды еңбекке тарту бағытында нақты қадамдар жоспарланып отыр. Бұл тек қылмыстың алдын алу емес, сонымен бірге ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағдайын жақсартудың да сенімді жолы.

Үшіншіден, қылмыстың алдын алу жұмысы тек құқық қорғау органдары мен әкімдіктің ғана міндеті емес. Бұл іске бүкіл қоғам, соның ішінде мектептер, қоғамдық ұйымдар, ата-аналар мен жастардың өзі де белсенді араласуы тиіс. Жастар арасындағы қылмыстың көбеюі олардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру мүмкіндігінің аздығымен байланысты. Спорттық алаңдардың жетіспеушілігі, мәдени іс-шаралардың сиректігі жасөспірімдердің теріс жолға түсуіне себепші болуда. Сондықтан жастар саясатын күшейту, спорт және мәдени инфрақұрылымды дамыту – қылмыспен күрестің маңызды бөлігі.

Төртіншіден, тәрбие мен құқықтық мәдениетті қалыптастыру мәселесіне ерекше көңіл бөлінуі керек. Құқық бұзушылықтың алдын алу жұмысы мектеп қабырғасынан басталуы тиіс. Балаларды құқықтық сауаттылыққа үйрету, қылмыстың салдарын түсіндіру, құқық қорғау органдарының өкілдерімен тұрақты кездесулер өткізу – жасөспірімдерді қылмыстық ортадан қорғаудың тиімді жолдарының бірі. Бұл ретте ата-аналардың да жауапкершілігі артады. Әрбір ата-ана өз баласының мінез-құлқына, ортасына, бос уақытын қалай өткізетініне көңіл бөлуі қажет.

Бесіншіден, қоғамдық бақылау тетіктерін дамыту қажет. Қоғам белсенділері мен ауыл ақсақалдарын, қоғамдық ұйымдарды қылмыстың алдын алу жұмысына тарту тәжірибесін енгізу – тұрғындардың тәртіп сақшыларына деген сенімін арттырып, құқық қорғау органдарының жұмысына қосымша қолдау болмақ. «Бір ел – бір қоғам» қағидатын ұстанып, әрбір азамат қылмыспен күреске өзіндік үлесін қосуы тиіс.

Жалпы алғанда, Мойынқұм ауданындағы ахуал қазір қиын болғанымен, қабылданып жатқан кешенді шаралар оның шешімін табуға мүмкіндік береді. Құқық қорғау органдарының материалдық-техникалық мүмкіндіктерін күшейту, жұмыссыздықпен күресу, жастарға жағдай жасау, құқықтық тәрбие беру, қоғамдық бақылауды күшейту – осының бәрі бір мақсатқа, яғни қылмыс деңгейін азайтуға бағытталуы қажет.

Қоғамда қауіпсіздікті қамтамасыз ету – уақытша шаралармен ғана емес, ұзақ мерзімді жүйелі саясатпен жүзеге асады. Бұл саясаттың негізгі тірегі – заң мен тәртіп, әлеуметтік әділеттілік пен халықтың билікке деген сенімі. Егер қабылданған жоспар толық әрі уақытында орындалса, Мойынқұм ауданының тұрғындарына қауіпсіз әрі тұрақты ортада өмір сүруге мүмкіндік тумақ.

Осылайша, қылмыспен күрес тек бір реттік науқан емес, қоғамның барлық саласын қамтитын кешенді процесс екенін естен шығармауымыз керек. Бұл процеске әрбір азаматтың атсалысуы – ортақ мүдде. Мойынқұм ауданында қабылданған шаралардың тиімді іске асырылуы – тек құқықтық тәртіптің нығаюына емес, тұрғындардың өмір сапасының артуына да оң ықпал етеді. Ең бастысы – халық пен билік арасындағы сенімді диалог орнаса, кез келген қиындықты еңсеруге болады.