Жамбыл облысы соңғы жылдары ауыл шаруашылығы саласын дамытуда және өңір экономикасын әртараптандыруда қарқынды қадамдар жасап келеді. Сол бастамалардың бірі – мал шаруашылығы өнімділігін арттыруға бағытталған мал азығы ұнын өндіретін жаңа зауыттың құрылысы. Қазіргі таңда өндіріс нысанының құрылыс жұмыстары қарқынды жүріп, іске қосылуға дайындық жүргізілуде.
Бұл жоба өңірдің агроөнеркәсіп кешенін жаңа деңгейге көтеріп, жергілікті шаруашылықтардың құрамажемге деген сұранысын толық өтеуге мүмкіндік береді. Зауыт іске қосылған соң, Жамбыл облысы мал азығын өз күшімен қамтамасыз етіп қана қоймай, көршілес өңірлерге де өнім жеткізу әлеуетіне ие болады.
Өндірістік қуат пен жергілікті ресурстарды пайдалану
Жобалық жоспарға сәйкес, кәсіпорынның жылдық өндірістік қуаты 120 мың тонна дайын өнімді құрайды. Мұндай көлемдегі өндіріс аймақ үшін айтарлықтай экономикалық серпін бермек.
Зауытта негізгі шикізат ретінде бидай, арпа және жүгері қолданылады. Бұл дақылдар дәстүрлі түрде Жамбыл өңірінде молынан өсіріледі. Сондықтан жаңа өндіріс жергілікті егін шаруашылығымен тығыз байланыста болмақ. Шикізатты өз өңірінен алу – өнімнің өзіндік құнын төмендетіп, тасымалдауға кететін шығынды азайтады.
Мұндай тәсіл фермерлер мен диқандарға қосымша мүмкіндік ашады: олар өсірген астықты өткізу нарығын кеңейтіп, тұрақты табыс көзіне ие болады. Осылайша, зауыт тек мал азығын өндірумен шектелмей, бүкіл агроөнеркәсіп тізбегінің дамуына ықпал етпек.
Мал азығы сапасының маңызы
Мамандардың айтуынша, сапалы жем-шөп – мал шаруашылығының табыстылығын арттырудағы негізгі факторлардың бірі. Әсіресе ет пен сүт өндіретін фермалар үшін құнарлы мал азығы өнім көлемі мен сапасына тікелей әсер етеді.
Қазіргі таңда көптеген шаруашылықтар дайын құрамажемді басқа өңірлерден немесе шетелден сатып алуға мәжбүр. Бұл – өнімнің өзіндік құнын өсіріп, ауыл шаруашылығы саласында шығындарды көбейтеді. Ал кей жылдары нарықтағы бағаның тұрақсыздығы шаруаларға айтарлықтай қиындық туғызады.
Жаңа зауыттың іске қосылуы осындай тәуелділікті азайтып, отандық өндірісті күшейтеді. Арзан әрі сапалы мал азығы фермерлердің шығынын азайтып, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттырады.
Жобаның экономикалық және әлеуметтік әсері
Жобаның жалпы құны 980 миллион теңге. Бұл қаражатқа заманауи өндірістік желілер орнатылып, өнім сапасын халықаралық стандарттарға сәйкестендіру көзделіп отыр. Кәсіпорында орнатылатын қондырғылар автоматтандырылған жүйемен жұмыс істейді, бұл өнімнің сапасын тұрақты бақылауға және еңбек өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Кәсіпорын толық қуатына шыққанда ондаған адам тұрақты жұмыспен қамтылады. Әсіресе ауылдық жерлерде жаңа жұмыс орындарының ашылуы – әлеуметтік тұрғыдан маңызды қадам. Бұл тұрғындардың тұрмыс сапасын арттырып, жастардың ауылдан көшуін азайтуға ықпал етеді.
Сонымен қатар, зауыттың айналасында сервистік қызмет көрсету, тасымалдау және техникалық қамтамасыз ету бағыттары да дамитын болады. Яғни, бір ғана өндіріс нысанының іске қосылуы аймақтағы шағын және орта бизнестің дамуына серпін береді.
Тиісті лауазымдар
Іске қосылу мерзімі және алдағы жоспарлар
Жамбыл облысы ауыл шаруашылығы басқармасының мәліметінше, өндірістік кешенді 2026 жылдың наурыз айында пайдалануға беру жоспарланып отыр. Қазіргі таңда ғимараттың құрылыс жұмыстарының негізгі бөлігі аяқталып, технологиялық құрал-жабдықтарды орнату кезеңі жүріп жатыр.
Кәсіпорын іске қосылған соң, алғашқы жылы 80–90 мың тонна өнім өндіру көзделсе, келесі жылдары бұл көрсеткіш толық қуатқа жетіп, 120 мың тоннаға дейін өседі.
Сарапшылар мен шаруалардың пікірі
Ауыл шаруашылығы саласының сарапшылары бұл жобаның стратегиялық маңызын ерекше атап өтуде. Олардың айтуынша, сапалы жем-шөптің қолжетімді болуы ет пен сүт өнімдерінің өзіндік құнын төмендетіп, түптеп келгенде тұтынушы үшін де тиімді болмақ.
– Бүгінде мал азығының сапасы тікелей өнімнің бағасын анықтайды. Егер фермерлер арзан әрі сапалы жем-шөпке қол жеткізсе, ет пен сүттің бағасы да тұрақтылық табады. Сондықтан бұл зауыттың экономикалық және әлеуметтік пайдасы зор, – дейді ауыл шаруашылығы саласының сарапшылары.
Өңір шаруалары да жобаны қуанышпен қабылдауда. Мысалы, Талас ауданындағы қожалық иелері қыста жем-шөп тапшылығы қатты сезілетінін айтады.
«Құрамажемді көбіне басқа облыстардан сатып аламыз. Тасымал қымбат, ал бұл өнімнің өзіндік құнын арттырады. Егер өзіміздің облыста зауыт жұмыс істей бастаса, шығын азайып, табыс көбейеді», – дейді жергілікті шаруа қожалығының жетекшісі.
Экологиялық және стратегиялық маңызы
Жаңа зауытта экологиялық талаптар да ескерілген. Өндіріс қалдықтары қайта өңделіп, кей бөлігі тыңайтқыш ретінде пайдаланылмақ. Бұл қоршаған ортаға келетін әсерді азайтып, табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға жол ашады.
Жобаның тағы бір маңызды аспектісі – өңірдің азық-түлік қауіпсіздігін нығайтуға қосатын үлесі. Құнарлы жем-шөптің жеткілікті болуы мал басының артуына, ет пен сүт өнімдерінің көлемінің ұлғаюына әсер етеді.
Қорытынды
Жамбыл облысында салынып жатқан мал азығы ұнын өндіретін зауыт – өңірдің ауыл шаруашылығын дамытудағы стратегиялық маңызы бар жоба. Жылына 120 мың тонна өнім өндіруге қабілетті кәсіпорын жергілікті шаруаларға сапалы жем-шөп ұсынып, құрамажем импортына тәуелділікті азайтады.
Сонымен қатар, жаңа өндіріс жүздеген ауыл шаруашылығы құрылымдарының тиімділігін арттырып, өңір тұрғындарына жаңа жұмыс орындарын ұсынады. Экономикалық және әлеуметтік тұрғыдан пайдалы бұл жоба Жамбыл облысының агроөнеркәсіптік әлеуетін күшейтіп, елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету ісінде маңызды рөл атқармақ.
Осылайша, мал азығы ұнын өндіретін зауыттың іске қосылуы – ауыл шаруашылығы саласына тың серпін беріп, Қазақстанның аграрлық секторын тұрақты даму жолына бағыттайтын маңызды қадам болмақ.
