Жамбыл облысында 2025-2026 жылдардағы мал қыстату маусымына дайындық кезеңі қызу жүріп жатыр. Облыс шаруашылықтары биылғы қуаңшылыққа қарамастан, жоспарлы науқанды тұрақты ұйымдастырып, әрбір аудан мен ауылдық округте мал азығын жинау жұмыстары қарқынды жалғасуда. Бұл туралы облыстық ауыл шаруашылығы басқармасынан алынған ресми деректер растайды.
Аталған мәліметтерге сүйенсек, шабуға белгіленген 305,9 мың гектар алқаптың 269,2 мың гектары орылып, мал азығына қажетті негізгі өнімдер қамбаға түсіп үлгерген. Оның ішінде 1,6 миллион тонна пішен, 100,6 мың тонна пішендеме және 373 мың тонна сабан дайындалды. Бұл көрсеткіштер өңірдегі төрт түлік малдың қыстан аман шығуына негіз болатын маңызды қор болып саналады.
Облыстық деңгейде жүргізілген дайындық жұмыстары ауа райының қолайсыздығына қарамастан ойдағыдай іске асып отыр. Биыл жаздың аптап ыстығы мен жауын-шашынның аздығы ауыл еңбеккерлеріне біраз қиындық тудырғаны белгілі. Соған қарамастан, жергілікті шаруалар мен су шаруашылығы ұйымдары өзара тығыз байланыс орнатып, қажетті шараларды уақытылы қолға алған.
Су тапшылығы жағдайындағы жүйелі жұмыс
Ауа райының құрғақ болуына қарамастан, облыстағы суармалы егіншілік саласы да назардан тыс қалмаған. «Қазсушар» РМК облыстық филиалы мен шаруашылықтар арасында 570 миллион текше метр су жеткізуге 3 888 шарт жасалып, соның 370 миллион текше метрі таратылды. Бұл көрсеткіш өңір шаруалары үшін үлкен көмек болып отыр.
Көпжылдық шөп алқаптары екі рет суарылып, үш рет орылды. Осылайша шаруалар мол өнім алып, мал азығының сапасын да, көлемін де арттыра білді. Қазіргі уақытта облыс бойынша қант қызылшасы, майлы дақылдар және көкөніс алқаптарын суару жұмыстары жалғасуда. Бұл – күзгі өнімнің сапалы әрі мол болуына ықпал ететін негізгі шаралардың бірі.
Шаруа пікірі – еңбек майданынан
Жамбыл ауданына қарасты Ақбастау ауылында көп жылдан бері мал шаруашылығымен айналысып келе жатқан шаруа Айтбай Қарабеков биылғы маусымның ерекшелігі жөнінде өз ойын былайша бөлісті:
– Биылғы жыл бізге оңай болған жоқ. Қуаңшылық ерте басталды. Жайылымдарда шөп қурап, малдың жем-шөбі жеткілікті бола ма деген алаң бар еді. Дегенмен мемлекет тарапынан жасалған қолдаулар мен су жеткізуші ұйымдардың жүйелі жұмысының арқасында жағдайды тұрақтандыруға мүмкіндік туды. Мен өз шаруашылығымда 400-ден астам қой-ешкі, 60 ірі қара, 30 жылқы ұстаймын. Мұндай мал басына қысқы жем-шөп қоры кемінде 400-500 тонна пішен қажет. Ал қазірдің өзінде 350 тоннаға жуық шөп жинап үлгердік. Жергілікті әкімдікпен бірлесіп, қосымша су көздерін пайдаланып, егістік алқаптарымыздан да өнім алдық. Суармалы шөптің сапасы жоғары, ол малдың қыстан күйлі шығуына айтарлықтай көмектеседі, – дейді ол.
Тиісті лауазымдар
Айтбай Қарабековтің айтуынша, шаруалар үшін ең басты мәселе – судың жеткілікті әрі уақытында берілуі. Соңғы жылдары су тапшылығы жиі қайталанғандықтан, ауыл еңбеккерлері алаңдаулы. Дегенмен биылғы маусымда судың белгілі кестемен таратылуы жағдайды айтарлықтай жеңілдеткен.
– Біз су берілген уақытты алдын ала біліп отырамыз. Бұл – үлкен көмек. Өйткені су кешігіп жетсе, егістікке зиян келеді, өнімнің сапасы төмендейді. Ал биыл көпжылдық шөпті үш рет орып алдық. Бұл мал азығын молынан жинауға мүмкіндік берді. Қыста малға берілетін азықтың түр-түрін алдын ала қамдап қою – шаруаның басты міндеті. Мәселен, тек пішен ғана емес, пішендеме мен сабанды да жеткілікті етіп әзірлеп отырмыз. Әрине, шығыны көп, бірақ малдың аман болуы – бәрінен қымбат, – дейді ол.
Шаруа әрі қарай мемлекеттік қолдау шараларына да тоқталды. Оның айтуынша, субсидиялау мен жеңілдетілген несие беру жүйесі ауылдағы еңбекті жандандыра түсуде.
– Қазір ауылдағы жастардың көбі қалаға кетіп жатыр деп айтамыз. Бірақ ауылда да мүмкіндік бар. Егер мемлекеттен берілетін жеңілдіктерді тиімді пайдалансаң, мал шаруашылығынан мол табыс табуға болады. Мысалы, жем-шөп дайындау кезінде техникаға кететін шығын көп. Осы тұста жеңілдетілген несие арқылы жаңа шөп шабатын комбайн мен трактор алсақ, жұмысымыз әлдеқайда жеңілдер еді. Әкімдік тарапынан бұл мәселелерге көңіл бөлініп жатқаны қуантады. Ең бастысы, еңбегіміз зая кетпей, малымыз аман болса, ауыл да, ел де берекелі болады, – деп ой түйді Айтбай Қарабеков.
Облыстық деңгейдегі көрсеткіштер
Ресми мәліметтерге сүйенсек, бүгінгі күні облыстағы жалпы мал азығы қоры алдағы қысқа жеткілікті деңгейде дайындалуда. Әсіресе қуаңшылық жағдайында көпжылдық шөпті үш рет ору – өңір шаруалары үшін үлкен жетістік. Бұл тәсілдің тиімділігі алдағы қысқы кезеңде айқын көрінбек.
Сонымен қатар қант қызылшасы, майлы дақылдар және көкөніс алқаптарын суару жұмыстары да жалғасуда. Бұл тек мал азығына ғана емес, өңірдің жалпы ауыл шаруашылығы өнімдеріне оң әсерін тигізеді.
Қорытынды
Жамбыл облысындағы ауыл шаруашылығы саласы күрделі климаттық жағдайға қарамастан тұрақты даму үстінде. Мал азығын жинау жұмыстарының уақтылы әрі сапалы жүргізілуі – ауыл еңбеккерлерінің еңбегінің, сондай-ақ мемлекеттік органдардың бақылауы мен қолдауының нәтижесі. Шаруалардың қажырлы еңбегі мен жүйелі жұмыстың арқасында алдағы қыстан малдың аман шығарына сенім мол.
Бұл бағыттағы жұмыс әлі де жалғасуда. Өңірдің әр ауданында мал азығын дайындау барысы күнделікті қадағаланып, тиісті шаралар дер кезінде атқарылуда. Демек, Жамбыл облысы биылғы қыста да төрт түліктің қорегі жеткілікті болуы үшін бар мүмкіндікті пайдаланып отыр.
