Талас ауданының полиция бөліміне биылғы жылы бірінен соң бірі түскен арыздар жергілікті тұрғындардың мазасын қашырды. Ауданның бірнеше тұрғыны өздеріне тиесілі түйе, жылқы және сиыр малдарының жоғалғанын айтып, құқық қорғау органдарына жүгінген. Әсіресе соңғы айларда мал ұрлығы жиілеп, жайылымдардағы төрт түліктің түн ішінде ізім-қайым жоғалуы тұрғындардың алаңдаушылығын тудырған болатын.
Түскен арыздардың барлығы мұқият сараланып, прокуратураның үйлестіруімен облыстық Полиция департаментінің Криминалдық полиция басқармасы және Талас аудандық полиция бөлімінің қызметкерлері бірлескен жедел-іздестіру іс-шараларын ұйымдастырды. Іздеу шараларының басты мақсаты – ұйымдасқан қылмыстық топтың ізіне түсіп, өңірде ұзақ уақыт бойы мал ұрлығымен айналысып келген адамдарды анықтау еді.
Ұйымдасқан топтың әрекеті әшкереленді
Тергеу барысында анықталғандай, Талас пен Мойынқұм аудандарының 42, 48, 33 және 30 жастағы бес тұрғыны алдын ала сөз байласып, мал ұрлығын жүйелі түрде жүзеге асырып келген. Қылмыстық топ 2024 жылдың ақпан айынан бастап бір жылдан астам уақыт бойы түнгі уақытта иесіз жайылымдарға барып, күзетсіз жүрген түйе мен жылқыны айдап әкетуді әдетке айналдырған.
Жедел ақпараттарға сүйенсек, олар ұрланған малды көбіне өзге аудандарға апарып сатқан немесе сойып, етін өткізген. Қылмыскерлердің әрекеті кәсіби деңгейде ұйымдастырылғаны анықталды – олардың арасында малды айдап әкетуге жауаптысы, көлікпен тасымалдаушысы және сатып алушылармен байланыс орнатушы адамдары болған. Осылайша олар 38 бас түйе, 16 бас жылқы және 1 бас сиырды заңсыз иемденіп, иелеріне айтарлықтай материалдық шығын келтірген.
Келтірілген жалпы залал көлемі 24 миллион 550 мың теңгені құраған. Бұл ауыл тұрғындары үшін айтарлықтай үлкен шығын еді, себебі ұрланған малдың басым бөлігі шаруа қожалықтарының негізгі табыс көзі болған.
Тергеу амалдары және малдың қайтарылуы
Полиция қызметкерлері жүргізген кешенді іздестіру шараларының нәтижесінде ұрланған малдың едәуір бөлігі табылып, иелеріне қайтарылды. Малдардың бір бөлігі көрші аудандардан, тіпті басқа облыс аумағынан табылған. Тәртіп сақшылары қылмыстық топтың әрекетін дәлелдейтін айғақтарды жинап, қылмыстық іс материалдарына енгізді.
Барлық фактілер бойынша Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 188-1-бабы («Мал ұрлығы») бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру амалдары жүргізілді. Тергеу барысында күдіктілердің кінәсі дәлелденіп, іс толықтай сотқа жолданды.
Тиісті лауазымдар
Сот шешімі және жазаның әділдігі
Сотта қаралған іс нәтижесінде айыпталушылардың барлығы өз кінәларын толық мойындады. Сот олардың ұйымдасқан топ құрып, алдын ала келісім арқылы бірнеше рет мал ұрлығын жасағанын анықтады.
Сот үкімімен қылмыстық істің негізгі ұйымдастырушысы 7 жылға бас бостандығынан айырылды. Оның үш сыбайласына 3 жылдан шартты түрде жаза, ал тағы бір қатысушыға 2 жылға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды. Бұл шешім қоғамда әділ жаза ретінде қабылданды және құқық қорғау органдарының үйлесімді жұмысының нақты нәтижесі болды.
Мал ұрлығына қарсы күрес – басты міндет
Мал ұрлығы – ауылдық жерлердегі ең өзекті құқық бұзушылықтардың бірі. Мұндай қылмыстар тек материалдық шығын ғана емес, ауыл тұрғындарының қауіпсіздігі мен сеніміне де нұқсан келтіреді. Сондықтан да облыс прокуратурасы мен полиция департаменті бұл бағыттағы жұмысты күшейтті.
Қазіргі таңда өңірде мал ұрлығының алдын алу мақсатында бейнебақылау жүйелері кеңейтіліп, жайылым иелеріне малға GPS-белгілер орнату, түнгі күзетті күшейту және малды жеке таңбалау бойынша түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Сонымен қатар, әр ауылдық округте учаскелік полиция инспекторлары мен мал иелері арасында тұрақты байланыс орнатылған.
Тәртіп сақшыларының айтуынша, мал ұрлығын ашу тек жедел іс-шараларға ғана емес, тұрғындардың белсенділігіне де байланысты. Сол себепті полиция ауыл тұрғындарын ұрлық туралы кез келген күмәнді деректі дер кезінде хабарлауға шақырады.
Қорытынды
Талас және Мойынқұм аудандарында мал ұрлығын кәсіп еткен топтың әшкереленуі – құқық қорғау органдарының кәсіби және жүйелі жұмысының айқын көрінісі. Бұл оқиға бір жағынан құқық бұзушыларға сабақ болса, екінші жағынан, ауыл шаруашылығымен айналысатын азаматтарға өз мүлкін қорғаудың маңыздылығын еске салады.
Қазіргі таңда полиция департаменті мұндай фактілердің қайталанбауы үшін тұрақты түрде алдын алу шараларын жалғастыруда. Әрбір ұрлықтың арты заң алдында жауапкершілікке әкелетінін ескерсек, мұндай шаралар қоғам қауіпсіздігі мен әділдіктің салтанат құруына септігін тигізеді.
