Ауыл шаруашылығы – мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін стратегиялық сала ғана емес, халықтың тұрмыс сапасына тікелей ықпал ететін маңызды тірек. Жамбыл ауданы соңғы жылдары осы бағытта тұрақты дамып, аймақтағы аграрлық сектордың әлеуетін барынша көрсетіп келеді. Өнім көлемінің ұлғаюы, жаңа жобалардың іске асуы және инвестицияның тартылуы – ауданның агроөнеркәсіп кешенін жаңа деңгейге көтеріп отыр.
Өндіріс көлеміндегі өсім
Өткен жылдың қорытындысы бойынша аудандағы ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемі 67,7 миллиард теңгені құрады. Оның ішінде өсімдік шаруашылығы – 47,3 миллиард теңге, мал шаруашылығы – 20,2 миллиард теңге. Нақтылай айтсақ, аудан диқандары мен шаруалары бір жыл ішінде 10820 тонна ет (тірідей салмақта), 27,5 мың тонна сүт, 54,3 миллион дана жұмыртқа өндірді. Бұл көрсеткіштер жоспарланған меженің толық орындалғанын ғана емес, сонымен қатар саланың серпінді дамуын дәлелдейді.
2025 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемі 73,63 миллиард теңгеге жетеді деп күтілуде. Оның ішінде өсімдік шаруашылығы бойынша – 49,5 миллиард теңге (өсім 8,5%), мал шаруашылығында – 24,13 миллиард теңге (өсім 5,4%). Мұндай қарқын ауданның экономикалық болашағына сенім ұялатады.
Инвестиция – даму кепілі
Ауыл шаруашылығын дамытуда инвестицияның орны ерекше. 2025 жылдың екінші тоқсанында аграрлық секторға 456,3 миллион теңге инвестиция тартылды. Бұл жоспарланған көлемнен жоғары (438,7 млн теңге). Қаржы бірқатар стратегиялық жобаларға бағытталды:
- АПК-кооператив «AzNur Agro» – 91 млн теңге;
- «Ақжол» сүт фермасы – 120 млн теңге;
- Гродеково ауылындағы екі балық шаруашылығы – 75 және 95 млн теңге;
- Тастөбе ауылындағы агрожоба – 75,3 млн теңге.
Осы жобалар іске асқанда аудан тұрғындары үшін жаңа жұмыс орындары ашылады, ауылдық инфрақұрылым жақсарады, ал жергілікті нарыққа сапалы өнім шығарылады.
Сонымен қатар тамақ өнеркәсібіне бөлінген қаражат толық игерілді. Жоспарланған 555,2 миллион теңгенің орнына нақты 555,3 миллион теңге игерілді. Бұл бюджеттік қаражаттың тиімді жұмсалып отырғанының айқын дәлелі.
Егіс пен орақ: тоқтаусыз еңбек
Тиісті лауазымдар
Биылғы егістік алқабы 52 428 гектарды құрады. Бұл өткен жылмен салыстырғанда аздау, себебі бірқатар жер телімдері Тараз қаласының шекарасына берілді. Дегенмен жердің құрылымы әртараптандырылған күйінде қалды:
- дәнді және дәнді-бұршақ дақылдары – 17 554 гектар;
- майлы дақылдар – 2545 гектар;
- қант қызылшасы – 720 гектар;
- көкөніс және бақша өнімдері – 6485 гектар (оның ішінде картоп – 304 гектар);
- мал азығы дақылдары – 24 820 гектар.
Көктемгі егіс науқаны белгіленген мерзімде аяқталды. Қазір қызу жүріп жатқан орақ науқанында 7105 гектардан 5055 тонна астық жиналды, бұл жоспардың 45,3 пайызын құрайды. Орташа өнімділік гектарына 7,2 центнерді көрсетті. Бұл өткен жылғы 16,3 центнерден төмен. Мұндай айырмашылықты мамандар ауа райының қолайсыздығымен және топырақтың құнарлылығына байланысты факторлармен түсіндіреді. Дегенмен, аудан диқандары өнімділікті арттыру үшін жаңа технологияларды қолдана бастады.
Ораққа барлығы 34 комбайн жұмылдырылған, оның ішінде 17-сі жалға алынған. Бұл шаруашылықтардың ынтымақтасып жұмыс істеуінің, мемлекеттік қолдаудың тиімділігінің нәтижесі.
– Биылғы науқан сапасы мен қарқыны жағынан табысты өтті деуге болады. Мемлекеттік бағдарламалар мен аграрийлердің қажырлы еңбегінің арқасында жаңа агротехнологиялар енгізілуде. Біздің басты мақсатымыз – халықты сапалы әрі қолжетімді азық-түлікпен қамтамасыз ету, – дейді аудандық ауыл шаруашылығы бөлімінің басшысы Бауыржан Токтасынов.
Жаңа технология – жаңа белес
Ауданда агротехникалық базаны жаңғырту бағытында да жұмыстар атқарылуда. Соңғы жылдары заманауи су үнемдеу технологиялары, тамшылатып суару жүйелері енгізіліп, минералды тыңайтқыштарды ғылыми негізде пайдалану тәжірибесі кеңеюде. Бұл тәсілдер өнімнің көлемін ғана емес, сапасын да арттыруға ықпал етеді.
Мәселен, ауданның қант қызылшасы алқаптарында жаңа сорттар қолданылуда. Олар қысқа мерзімде жоғары өнім беріп, өңдеуге қолайлы. Сондай-ақ балық шаруашылығын дамытуға да ерекше көңіл бөлініп отыр. Бұл бағытта Гродеково ауылындағы жобалар жүзеге асқанда, аудан алғаш рет экспорттық әлеуетін кеңейте алады.
Болашаққа сенім
Жамбыл ауданының аграрлық секторы тек бүгінгі күннің табысын ғана емес, ертеңгі күннің тұрақтылығын да айқындап отыр. Инвестициялық жобалардың жүзеге асуы, жаңа технологиялардың енгізілуі, шаруалардың еңбекқорлығы – бәрі-бәрі ауыл шаруашылығының болашағына берік негіз қалайды.
Ең бастысы, жердің игілігін көріп отырған еңбек адамдарын ұмытпау керек. Диқандар мен малшылардың маңдай тер еңбегі – бүкіл өңірдің экономикалық қуаты. Жамбыл ауданының аграрлық саласы алдағы жылдары да табысты дамып, халықты сапалы өніммен қамтамасыз ету жолындағы көшін ілгері бастыра бермек.
