Егіншілік – табиғатпен етене өмір сүретін ауыл еңбеккерлерінің басты кәсібі. Ауа райы ыстық па, жауын-шашын аз ба – бәрібір, диқан үшін маусымдық жұмыс тоқтамайды. Жерге дән сеуіп, жаз бойы бейнетін көрген шаруалар күзге қарай маңдай терінің жемісін көреді. Биыл Қордай ауданында шаруалар астық жинауды аяқтап, енді жүгері алқаптарына кірісті.
Қордайдағы оң өзгерістер
Соңғы жылдары Қордай ауданының агросекторында жағымды өзгерістер байқалады. Диқандар қолжетімді бағамен дизель отынымен қамтамасыз етіліп, минералды тыңайтқыштар да уақытылы жеткізіліп отыр. Бұл шаралар ауыл еңбеккерлерінің шығынын азайтып, жұмысты жеңілдетуге үлкен көмек болғаны анық. Сонымен қатар, жаңа технологияларды енгізудің де пайдасы зор: тамшылатып суару, заманауи комбайндар мен тракторларды пайдалану өнім сапасы мен көлемін арттыруға ықпал етуде.
– Мемлекет тарапынан көрсетілген қолдау мен шаруалардың еңбегінің арқасында биылғы егін орағы сәтті аяқталды. Диқандар енді жүгері жинауға кірісті. Жүгеріні бекерден-бекер «дала аруы» демейді. Оның өнімі де, пайдасы да мол, – дейді аудандық ауыл шаруашылығы бөлімінің мамандары.
«Макулбаев» қожалығының тәжірибесі
Беткайнар ауылдық округінде орналасқан «Макулбаев» қожалығы биыл жүгері егісіне айрықша көңіл бөлді. Шаруашылықта «Пионер» сортындағы жүгері 45 гектар жерге егілген. Бұл сорт жоғары өнімділігімен, ауа райының құбылмалы жағдайына төзімділігімен ерекшеленеді.
Жүгері алқаптары тамшылатып суару әдісі арқылы ылғалдандырылды. Бұл тәсіл суды үнемдеуге, топырақ құнарын сақтауға және әрбір түптің біркелкі дамуына мүмкіндік берді. Соның нәтижесінде алқаптағы өнім сапасы жоғары шықты.
– Қазір біз үшін ең қызу шақ. Жаз бойғы еңбектің нәтижесін жинап жатырмыз. Ауа райы қолайлы болып тұр, енді қалғанын уақытында орып алу маңызды. 45 гектардан астам алқаптағы жүгері жинауы аяқталуға жақын. Жұмысқа бір комбайн мен үш трактор тартылды, – дейді шаруашылықтың жетекші маманы Марат Даутбаев.
Жүгерінің пайдасы
Жүгері – тек Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлемде аса жоғары бағаланатын дақыл. Ол мал азығы ретінде де, тамақ өнеркәсібінде де, тіпті өнеркәсіптің түрлі саласында да кеңінен қолданылады. Жүгеріден жасалған ұн, жарма, май және басқа да өнімдер тұрғындар дастарханынан ойып орын алған.
Тиісті лауазымдар
Сонымен қатар, жүгерінің сабағы мен жапырағы мал азығына таптырмас құнды қоспа саналады. Әсіресе қысқы уақытта ірі қара мен ұсақ малға құнар береді. Осы тұрғыдан алғанда жүгері өсіру – ауыл шаруашылығы үшін стратегиялық маңызды бағыт.
Қордай диқандарының еңбегі
Қордайлық шаруалар үшін жүгері жинау – жыл сайынғы дәстүрлі науқан. Биылғы көрсеткіш өткен жылдармен салыстырғанда жоғары болады деп күтілуде. Мамандардың айтуынша, өнімділік гектарына орта есеппен 60-65 центнерден айналуы мүмкін.
– Жақсы еңбек еткен адам ғана мол өнім алады. Бұл – диқаншылықтың басты қағидасы. Шаруалар күні-түні еңбектеніп, ауыл халқын ғана емес, бүкіл өңірді азық-түлікпен қамтамасыз етуде. Жүгері егу – аудан үшін тиімді әрі болашағы зор бағыт, – дейді ауыл ақсақалдарының бірі.
Болашаққа жоспарлар
Аудан басшылығы жүгері алқаптарының көлемін ұлғайтуға мүдделі. Себебі бұл дақылдың нарықтағы сұранысы артып келеді. Жүгеріден алынған шикізаттың тек азық-түлікке ғана емес, мал азығына да қажет екені белгілі. Сондықтан жергілікті атқарушы органдар суару жүйелерін жетілдіруді, жаңа техника тартуды және шаруаларға субсидия бөлуді жалғастыруда.
Қордайдың ауыл шаруашылығы – ауданның ғана емес, облыстың да экономикасына үлес қосып отырған жетекші сала. Оның дамуы жергілікті тұрғындардың тұрмысына тікелей әсер етеді.
Қорытынды
Қордай ауданының еңбекқор диқандары «дала аруы» атанған жүгері өнімін молынан алуға ниетті. Уақтылы қолдау, заманауи технология және жергілікті шаруалардың маңдай тері – осылардың бәрі ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін беруде.
Жалпы, ауыл шаруашылығы – мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ететін басты сала. Ендеше, ауылдағы әрбір өнімді егіс, әрбір құнарлы егін – елдің берекесі мен болашағы.
